ภาวะทุพโภชนาการในเด็กอาจส่งผลเสียต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก ดังนั้นผู้ปกครองจึงต้องเข้าใจสาเหตุและอาการของเด็กที่ขาดสารอาหารเพื่อจะได้ป้องกันได้.
เด็กที่ขาดสารอาหารอาจเกิดจากการขาดธาตุอาหารหลัก ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และโปรตีน หรือสารอาหารรอง ได้แก่ วิตามินและแร่ธาตุ. รูปแบบที่พบบ่อยที่สุดที่เกี่ยวข้องกับการขาดสารอาหารในเด็กคือ kwashiorokor และ marasmus ภาวะทุพโภชนาการอาจทำให้เด็กมีอาการผิดปกติในการเจริญเติบโต เช่น น้ำหนักน้อยเกินไป รูปร่างเตี้ย และแม้กระทั่งไม่สามารถเจริญเติบโตได้
สาเหตุต่างๆ ของเด็กที่ขาดสารอาหาร
โดยทั่วไป ภาวะทุพโภชนาการในเด็กเกิดจากการไม่ตอบสนองความต้องการทางโภชนาการในแต่ละวัน ภาวะนี้อาจเกิดจากปัจจัยต่อไปนี้:
1. ความไม่รู้ของพ่อแม่เกี่ยวกับโภชนาการ
การขาดความรู้ของผู้ปกครองเกี่ยวกับอาหารเพื่อสุขภาพและโภชนาการที่สมดุลเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของภาวะทุพโภชนาการในเด็ก หากผู้ปกครองไม่ทราบประเภทและปริมาณสารอาหารที่บุตรต้องการ การได้รับสารอาหารที่จัดให้อาจไม่ตรงกับความต้องการของเด็กจนทำให้เขาหรือเธอขาดสารอาหาร
2. ระดับเศรษฐกิจและสังคมต่ำ
สภาพเศรษฐกิจและสังคมที่ย่ำแย่ของครอบครัวก็อาจเป็นสาเหตุของเด็กที่ประสบภาวะทุพโภชนาการได้เช่นกัน เนื่องจากหากปริมาณและประเภทของอาหารไม่เป็นไปตามความต้องการทางโภชนาการเป็นเวลานาน เด็กจะประสบภาวะทุพโภชนาการ
อย่างไรก็ตาม สิ่งนี้สามารถหลอกลวงได้ด้วยการรู้จักแหล่งอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วนซึ่งหาได้ง่าย แหล่งอาหารเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องมีราคาแพง แต่ต้องรักษาความสะอาด
3. สุขอนามัยสิ่งแวดล้อมไม่ดี
สภาพแวดล้อมที่ไม่สะอาดอาจทำให้เด็ก ๆ ขาดสารอาหารได้เช่นกัน เพราะสภาพแวดล้อมที่สกปรกอาจทำให้เด็ก ๆ ถูกโจมตีจากโรคต่างๆ ซึ่งอาจทำให้การดูดซึมสารอาหารถูกขัดขวาง แม้ว่าการรับประทานอาหารจะดีก็ตาม
4. ทุกข์ทรมานจากโรคบางชนิด
นอกจากอาหารแล้ว เด็กที่ขาดสารอาหารยังสามารถเกิดจากโรคหรือภาวะทางการแพทย์ได้ โดยเฉพาะโรคทางเดินอาหารที่ทำให้ร่างกายของเด็กย่อยหรือดูดซึมอาหารได้ยาก ตัวอย่าง ได้แก่ โรคช่องท้อง โรคโครห์น และโรคลำไส้อักเสบ
นอกจากนี้ โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดและโรคติดเชื้อ เช่น วัณโรคในปอด อาจทำให้เด็กขาดสารอาหารได้เช่นกัน
อาการ ภาวะทุพโภชนาการในวัยเด็ก
เด็กที่ขาดสารอาหารอาจมีอาการดังต่อไปนี้:
- น้ำหนักและส่วนสูงของเด็กอยู่ต่ำกว่าเส้นโค้งการเติบโต
- เบื่ออาหาร
- เติบโตช้า
- เหนื่อยง่าย ดูเซื่องซึม
- จุกจิกมากขึ้น
- ขาดความเอาใจใส่ต่อสภาพแวดล้อมโดยรอบ
- ผิวแห้งและขน
- ผมร่วงง่าย
- แก้มและตาดูหย่อนคล้อย
- ลดไขมันและเนื้อเยื่อของกล้ามเนื้อ
- ปากและเหงือกเจ็บง่าย
- เสี่ยงต่อการติดเชื้อเนื่องจากภูมิคุ้มกันลดลง
- กระบวนการสมานแผลช้า
นอกจากนี้ พัฒนาการของเด็กที่ขาดสารอาหารก็จะหยุดชะงักไปด้วย เด็กอาจมีปัญหาในการเรียนรู้ได้เมื่อไม่ได้รับสารอาหารที่จำเป็น
ปรึกษาแพทย์ทันทีหากบุตรของท่านมีอาการขาดสารอาหารในระยะเริ่มต้น แพทย์จะคำนวณดัชนีมวลกายของเด็กและทำการตรวจเสริมเพื่อระบุว่าเด็กขาดสารอาหารหรือไม่
หากผลปรากฏว่าเด็กขาดสารอาหาร แพทย์จะค้นหาสาเหตุและให้การรักษาอย่างครอบคลุมแก่เด็ก รวมทั้งยาและการปรับเปลี่ยนอาหาร เพื่อจัดการกับเด็กที่ขาดสารอาหาร แพทย์จะจัดหายา อาหารเสริม นม และแนะนำอาหารเพื่อสุขภาพเพื่อค่อยๆ ตอบสนองความต้องการทางโภชนาการของเด็ก